Για όσους πιθανότατα δε τον γνωρίζουν, ο κύριος Τζείμς Μ. Όλσον υπηρέτησε για δεκαετίες στη CIA στο Τμήμα Επιχειρήσεων και σήμερα διδάσκει στη Σχολή Τζωρτζ Μπους για Κυβερνητικές και Δημόσιες Υπηρεσίες στο Πανεπιστήμιο A&M του Τέξας. Βλέπετε μία φωτογραφία του παρακάτω.
Χωρίς άλλη εισαγωγή, παραθέτουμε ολόκληρο το πλέον αποχαρακτηρισμένο κείμενο στην Ελληνική γλώσσα ώστε να είναι καλύτερα κατανοητό σε όλους τους αναγνώστες μας.
«Είθε να προσέχεις τις εντολές μου. Τότε η ειρήνη σου θα γινόταν σαν ποταμός και η δικαιοσύνη σου σαν τα κύματα της θάλασσας.» – Ησαΐας 48:18
Η ανάγκη για αντικατασκοπεία (ΑΚ) δεν έχει χαθεί, και δεν είναι πιθανό να συμβεί αυτό. Το τέλος του Ψυχρού Πολέμου δε σημαίνει το τέλος της απειλής ΑΚ από τη πρώην Σοβιετική Ένωση. Η υπηρεσία εξωτερικών πληροφοριών της νέας δημοκρατικής Ρωσίας, η Σλούζμπα Βνεσνέι Ραζβέντκι Ρόσι (SVR), παραμένει πολύ ενεργή εναντίον μας. Ήταν η ίδια SVR που ανέλαβε το χειρισμό του Άντριχ Άμις από τους προηγούμενους χειριστές του, τη KGB, το 1991. Ήταν η SVR που χειρίζονταν τον αξιωματικό της CIA Χάρολντ Τζέιμς Νίκολσον εναντίον μας από το 1994 έως το 1996. Ήταν η SVR που χειρίζονταν τον ειδικό πράκτορα του FBI Ερλ Πιτς όταν συνελήφθη για κατασκοπεία το 1996. Ήταν η SVR που είχε τοποθετήσει κοριό σε χώρο συνεδριάσεων στο Υπουργείο Εξωτερικών στην Ουάσινγκτον το καλοκαίρι του 1999. Και ήταν η SVR που χειρίζονταν τον ειδικό πράκτορα του FBI Ρόμπερτ Χάνσεν όταν συνελήφθη με κατηγορίες κατασκοπείας το Φεβρουάριο του 2001.
Οι Ρώσοι δεν είναι μόνοι. Υπήρξαν σοβαρά, δημοσίως γνωστά περιστατικά Κινέζικης κατασκοπείας στις Ηνωμένες Πολιτείες. Το Υπουργείο Ενέργειας έχει αυξήσει σημαντικά την ασφάλεια στα εθνικά εργαστήρια του το τελευταίο έτος σε απάντηση ισχυρισμών ότι η Κίνα έχει κλέψει μυστικά πυρηνικών όπλων των ΗΠΑ.
Ο Πωλ Ρέντμοντ, πρώην Αναπληρωτής Υποδιοικητής Επιχειρήσεων Αντικατασκοπείας της CIA, δήλωσε στη Μόνιμη Επιτροπή Πληροφοριών της Βουλής στις αρχές του 2000 ότι τουλάχιστον 41 χώρες προσπαθούν να κατασκοπεύσουν τις Ηνωμένες Πολιτείες. Πέρα από αναφορές σε Ρωσία, Κίνα, και Κούβα, ανέφερε επίσης αρκετές «συμμαχικές» χώρες συμπεριλαμβανομένων των Γαλλία, Ελλάδα, Ινδονησία, Ισραήλ, Φιλιππίνες, Νότια Κορέα, και Ταϊβάν. Προειδοποίησε για μία διαπεραστική απειλή ΑΚ στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες, ως η μόνη εναπομείναντα παγκόσμια υπερδύναμη, θα βρίσκεται συνεχώς στο στόχαστρο ζήλιας, μνησικακίας, ανταγωνισμού, και προκλήσεων στην οικονομική της κατάσταση, ασφάλεια, και ηγεσία του κόσμου. Αυτό αναπόφευκτα σημαίνει ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θα είναι στόχος μεγάλου εύρους επιχειρήσεων εξωτερικής κατασκοπείας.
Μία Ανάθεση Επιλογής
Όταν μπήκα στη CIA, μία από τις πρώτες προσωρινές αναθέσεις μου ήταν με τη παλιά Διοίκηση ΑΚ. Το βρήκα μαγευτικό. Μου είχε ανατεθεί να γράφω την ιστορία του Ρότε Καπέλε, ένα Σοβιετικό δίκτυο κατασκοπείας στη κατακτημένη από τους Ναζί Δυτική Ευρώπη κατά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Με την αυξημένη υπολογιστική ισχύ της, η NSA έσπαγε τα κωδικοποιημένα μηνύματα ανάμεσα στο κέντρο της NKVD στη Μόσχα και τους μυστικούς ασυρμάτους των διαφόρων πυρήνων της στη Δυτική Ευρώπη. Απίστευτο, αλλά τα μηνύματα αυτά έρχονταν σε εμένα.
Και ήμουν εκεί, ολοκαίνουργιος νεοσύλλεκτος αξιωματικός, και ήμουν κυριολεκτικά ο πρώτος άνθρωπος στη CIA που έβλεπε μέρα τη μέρα τις επικοινωνίες αυτών των επιχειρήσεων ζωής και θανάτου. Ήμουν βαθιά επηρεασμένος από το φόβο, ηρωισμό, και συναίσθημα σε αυτά τα μηνύματα. Πάνω απ’όλα, ένοιωθα προνομιούχος που μου είχε δοθεί μία τόσο μεγάλη ευκαιρία.
Κτίζοντας επάνω σε μία παλαιότερη μελέτη του Ρότε Καπέλε από τη Διοίκηση ΑΚ, ολοκλήρωσα ένα πρωτότυπο αρκετούς μήνες αργότερα που περιελάμβανε νέα στοιχεία. Με μεγάλη έκπληξη, αυτή η μελέτη λήφθηκε πολύ θετικά από τους ανωτέρους μου, και μου είπαν ότι ως επιβράβευση θα έχω μία προσωπική συνάντηση και συγχαρητήρια από τον Τζέιμς Χεσούς Άνγκλετον, τον θρύλο αρχηγό της Διοίκησης ΑΚ της περιόδου 1954-1974.
Το γραφείο του Άνγκλετον ήταν στο δεύτερο όροφο του κτηρίου της Παλαιάς Διοίκησης. Πρώτα με έβαλαν σε ένα εξωτερικό γραφείο, όπου οι βοηθοί του Άνγκλετον με ενημέρωσαν για το πως να συμπεριφέρομαι. Έπειτα μπήκα μόνος μου στο εσωτερικό γραφείο.
Το δωμάτιο ήταν σκοτεινό, οι κουρτίνες ήταν κατεβασμένες, και υπήρχε μόνο μία μικρή λάμπα στο γραφείο του Άνγκλετον. Αργότερα έμαθα ότι ο Άνγκλετον είχε πρόβλημα στα μάτια του και δε μπορούσε το φως, αλλά είχα πεισθεί ότι ο λόγος για το ημίφως ήταν να προσθέσει στο μυστικισμό. Σίγουρα δούλεψε στη περίπτωση μου!
Νευρικά ενημέρωσα τον Άνγκλετον για τη μελέτη μου, και με άκουσε χωρίς να με διακόψει, απλά κουνούσε το κεφάλι του που και που. Όταν τελείωσα, μεθοδικά επιτέθηκε σε κάθε ένα από τα συμπεράσματα μου. Πως ξέρω ότι η επικοινωνία δεν ήταν ψεύτικη; Πως και δε σκέφτηκα ότι ο Λέοπολντ Τρέπερ, ο ηγέτης του Ρότε Καπέλε, ήταν διπλός πράκτορας των Γερμανών; Και συνέχισε κι άλλο, κι άλλο, προχωρώντας σε πιο εξωτερικούς παράγοντες, και ακόμα πιο έξω.
Ακόμα και εγώ, ένας ολοκαίνουργιος αξιωματικός, μπορούσα να πω ότι αυτό το μεγάλο μυαλό, αυτή η ιδιοφυΐα ΑΚ, το είχε χάσει. Νόμιζα ότι είχε τρελαθεί. Ήταν μία από τις πιο περίεργες εμπειρίες σε ολόκληρη τη καριέρα μου.
Όταν η συνάντηση τελείωσε, χάρηκα που έφυγα από εκεί μέσα, και υποσχέθηκα στον εαυτό μου ότι δε πρόκειται να πλησιάσω την ΑΚ ξανά. Δε κράτησα αυτή την υπόσχεση. Στις αναθέσεις μου με την Υπηρεσία στο εξωτερικό, βρήκα τον εαυτό μου να έλκεται από τις Σοβιετικές επιχειρήσεις ΑΚ. Τίποτα δεν ανέβαζε τους σφυγμούς μου πιο γρήγορα, και ήμουν ευτυχισμένος όταν κλήθηκα πίσω στα Κεντρικά το 1989 για να μπω στο νέο Κέντρο Αντικατασκοπείας (CIC) ως ο υποδιευθυντής του Τεντ Πράις. Όταν ο Τεντ ανέβηκε στο παραπάνω όροφο το 1991 έγινε ο Αναπληρωτής Διοικητής Επιχειρήσεων, και πήρα το τίτλο του Αρχηγού του Κέντρου.
Σήμερα, πολλά χρόνια μετά από αυτή την αρχική εμπειρία με την ΑΚ, το βρίσκω δύσκολο να πιστέψω ότι υπάρχει η φωτογραφία μου στο τοίχο του χώρου συνεδριάσεως του CIC στα Κεντρικά της CIA, όπου υπάρχουν φωτογραφίες όλων των πρώην διοικητών αντικατασκοπείας της CIA. Αλλά είμαι εκεί, το νούμερο επτά σε μία σειρά που ξεκινάει με τον Άνγκλετον.
Λοιπόν, έπειτα από μία καριέρα που κατέληξε να είναι πολύ περισσότερο ΑΚ απ’όσο θα είχα ποτέ φανταστεί, θα ήθελα να προσφέρω μερικές προσωπικές παρατηρήσεις στη μορφή «Δέκα Εντολών Αντικατασκοπείας». Επέλεξα τη μορφή των εντολών διότι πιστεύω ότι οι βασικοί κανόνες ΑΚ είναι αμετάβλητοι και πρέπει να ακολουθούνται σχολαστικά. Όπως το βλέπω, δεν έχει σημασία εάν ο εχθρός είναι οι Ρώσοι, Κουβανοί, Ανατολικοί Γερμανοί, Κινέζοι, ή οποιοσδήποτε άλλος. Αντίστοιχα έχει μικρή σημασία εάν μιλάμε για καλές πρακτικές ΑΚ το 1985 ή το 2005. Δυστυχώς, όπως βλέπω την ΑΚ σήμερα, ανησυχώ πολύ ότι οι αρχές που θεωρώ θεμελιώδεις στην αποτελεσματική ΑΚ δεν ακολουθούνται όσο προσεκτικά και με συνέπεια όσο πρέπει.
Αυτές οι εντολές δε μου δόθηκαν από καμία κορυφή βουνού, και δεν ισχυρίζομαι ότι είναι πηγή έμπνευσης ή απόλυτες. Είναι απλώς τα πιο σημαντικά πράγματα, για όσα γνωρίζω από την εμπειρία μου. Έχουν στόχο κυρίως όσους ασχολούνται με ΑΚ σήμερα, αλλά επίσης οποιονδήποτε νέο αξιωματικό στη Κοινότητα Υπηρεσιών Πληροφοριών (IC) που ίσως μια μέρα να θέλει να έρθει στη πλευρά μας.
Πρώτη Εντολή: Να είσαι επιθετικός
Αντικατασκοπεία (ΑΚ) που γίνεται παθητικά και αμυντικά είναι καταδικασμένη να αποτύχει. Δε μπορούμε να υποχωρήσουμε σε μία αμυντική στάση και να περιμένουμε πράγματα να συμβούν. Πιστεύω ότι ήδη ξοδεύουμε πάρα πολλά χρήματα σε φράχτες, χρηματοκιβώτια, συναγερμούς, και άλλα καθαρά παθητικά μέσα για να προστατέψουμε τα μυστικά μας. Δεν ήταν αυτά που μας πλήγωσαν όλα αυτά τα χρόνια. Οι κατάσκοποι μας πλήγωσαν. Ο τρόπος σκέψης ΑΚ πρέπει να είναι ακούραστα επιθετικός. Πρέπει να κυνηγάμε τους αντιπάλους μας.
Οι επιθετικές επιχειρήσεις για διπλούς πράκτορες (ΔΠ) είναι απαραίτητες σε κάθε πρόγραμμα ΑΚ, αλλά όχι οι προβλέψιμες, οι απλές επιχειρήσεις που κάνουμε πάντα. Πρέπει να πιέσουμε τους έξυπνους και με φαντασία ανθρώπους μας να παράγουν νέα πρωτότυπα σενάρια για ελεγχόμενες επιχειρήσεις, και τους χρειαζόμαστε όλο και περισσότερο. Οι ξένες υπηρεσίες θα πρέπει να κρατούνται πάντα εκτεθειμένες ώστε να μην υποπτεύονται ότι εμείς ελέγχουμε τις επιχειρήσεις που πιστεύουν ότι αυτοί ξεκίνησαν. Όταν οι απαιτήσεις, ο τρόπος δράσης, και οι στόχοι προσωπικότητας μιας επιχείρησης ΔΠ έχουν επιτευχθεί, πρέπει όλο και περισσότερο να στρατολογούμε τους αξιωματικούς υποθέσεων του εχθρού. Ακόμα και ένας στους 10 ή 20 να στρατολογηθεί, αξίζει. Και οι επαγγελματίες της ΑΚ, ασφαλώς, δε πρέπει να βασίζονται αποκλειστικά στις δικές τους προσπάθειες. Πρέπει συνεχώς να πιέζουν τις ανθρώπινες πηγές τους για αναγνώριση, στοχοποίηση, και στρατολόγηση αξιωματικών ξένων υπηρεσιών πληροφοριών. Το κλειδί στην επιτυχία της ΑΚ είναι η διείσδυση. Για κάθε έναν Αμερικανό κατάσκοπο, υπάρχουν αρκετά άτομα ξένων υπηρεσιών που γνωρίζουν ποιος ή ποια είναι. Ότι και αν χρειαστεί, πρέπει να έχουμε διεισδύσεις.
Πρέπει να επιχειρούμε επιθετικά κατά μη συμβατικών και συμβατικών αντιπάλων. Πόσα παραδείγματα επιχειρήσεων κατά Αμερικανών από συμμαχικές χώρες χρειαζόμαστε για να πεισθούμε ότι το παλιό ρηττό των κατασκόπων ισχύει: υπάρχουν φιλικά έθνη, αλλά όχι φιλικές υπηρεσίες πληροφοριών. Εάν υποπτευόμαστε για οποιοδήποτε λόγο ότι αξιωματικοί μίας ξένης υπηρεσίας πληροφοριών, φιλική ή εχθρική, επιχειρούν κατά των συμφερόντων μας, πρέπει να τους δοκιμάσουμε. Πρέπει να φτιάξουμε ένα δελεαστικό δωράκι, ειδικά σχεδιασμένο για το συγκεκριμένο στόχο, και να το στείλουμε προς το μέρος τους. Εάν το πάρουν, μάθαμε κάτι που χρειαζόμασταν να μάθουμε, και ξεκινάμε μία επιχείρηση. Εάν το απορρίψουν, όπως κάνουν οι πραγματικοί φίλοι, μάθαμε κάτι και πάλι. Σε κάθε περίπτωση, επειδή δοκιμάζουμε ένα «φίλο», πρέπει να διατηρούμε μία αληθοφανή δυσπιστία. Κάθε ξένη υπηρεσία πληροφοριών είναι ένας πιθανός αντισυμβατικός εχθρός. Καμία υπηρεσία δε πρέπει να πάρει εφ’όρου ζωής λευκή επιταγή από τις επιθετικές ΑΚ επιχειρήσεις των ΗΠΑ.
Δεύτερη Εντολή: Τίμησε τους επαγγελματίες σου
Είναι κοινώς γνωστό ότι για χρόνια, σε διαφορετικούς βαθμούς μέσα στην IC, οι επαγγελματίες ΑΚ δε τιμούνται όσο τους αξίζει, με προαγωγές, αποστολές, βραβεύσεις, τιμές, εκτίμηση, και άλλες αναγνωρίσεις. Η αλήθεια είναι ότι οι αξιωματικοί ΑΚ δεν είναι δημοφιλείς. Δεν είναι πάντα ευπρόσδεκτοι όταν μπαίνουν μέσα. Συνήθως φέρνουν άσχημα νέα. Είναι εύκολα θύματα για κριτική όταν τα πράγματα πάνε στραβά. Οι επιτυχίες τους είναι αποτυχίες της υπηρεσίας. Εάν πιάσουν ένα κατάσκοπο, τους κατηγορούν γιατί τους πήρε τόσο καιρό. Εάν δε πιάσουν κάποιον, γιατί δε το έκαναν; Τι έκαναν με όλα αυτά τα λεφτά που πηγαίνουν για ΑΚ; Δεν υπάρχει νίκη.
Το μεγαλύτερο μέρος της καριέρας μου, πολλοί από τους καλύτερους ανθρώπους μας απέφευγαν να γίνουν ειδικοί ΑΚ. Η ΑΚ δεν είχε κύρος. Είχε πολύ άσχημη φήμη. Δεν ήταν δρόμος για γρήγορη άνοδο. Δεν οδηγούσε σε προαγωγές ή καλές τοποθετήσεις. Ο Άνγκλετον άφησε μία αηδιαστική κληρονομιά που για χρόνια καταδυναστεύει το επάγγελμα της ΑΚ. Ο Τεντ Πράις έκανε περισσότερα απ’όλους στην Υπηρεσία για να ανατρέψει αυτή τη πορεία και να αποκαταστήσει την ΑΚ με μία σεβαστή αρχή επαγγελματισμού.
Παρ’όλα αυτά, η μάχη δεν έχει κερδηθεί ακόμα. Έχουμε πολλά ακόμα να κάνουμε για να προάγουμε τους ανθρώπους μας στην ΑΚ, να αναγνωριστούν, και να είναι σεβαστοί ώστε οι καλύτεροι νέοι μας αξιωματικοί να έλκονται για να μας ακολουθήσουν σε όσα γνωρίζουμε σε αυτό το ευγενές επάγγελμα που έχει τόσο μεγάλη ανάγκη.
Τρίτη Εντολή: Να σου ανήκουν οι δρόμοι
Αυτό είναι τόσο θεμελιώδες στην ΑΚ, αλλά είναι πιθανότατα η λιγότερο ακολουθούμενη εντολή από τις δέκα. Κάθε πρόγραμμα ΑΚ αντάξιο του ονόματος που φέρει πρέπει να είναι σε θέση να εμπλέκεται με τον εχθρό στο δρόμο, στη σκακιέρα του παιχνιδιού της κατασκοπείας. Και όταν θα βγαίνουμε στο δρόμο, πρέπει να είμαστε η καλύτερη υπηρεσία εκεί έξω. Εάν σε κερδίσουν στο δρόμο, είναι πιο επιβλαβές από το να μην ήσουν ποτέ εκεί.
Για χρόνια, είχαμε σχεδόν παραχωρήσει τους δρόμους από τις πρωτεύσουσες του κόσμου, συμπεριλαμβανομένων και σημαντικών κέντρων κατασκοπείας, στη KGB, στη GRU, και στις υπηρεσίες της Ανατολικής Ευρώπης γιατί είτε δε γνωρίζαμε πως να το κάνουμε είτε δε θέλαμε να πληρώσουμε το τίμημα ενός αξιόλογου επαγγελματία, αξιόπιστου, πλήρους απασχόλησης, με δυνατότητα τοπικής ομάδας παρακολούθησης.
Οι αξιωματικοί των εχθρικών υπηρεσιών πληροφοριών πρέπει να παρακολουθούνται, τα γνωστά στέκια να παρατηρούνται, όταν ξεκινάει μία επιχείρηση – συχνά με σύντομη διαταγή – μη εντοπίσημη παρακολούθηση πρέπει να τη καλύπτει, να αναγνωρίζει τους συμμετέχοντες, και να συλλέγει στοιχεία.
Αυτή η ικανότητα κοστίζει πολύ. Επιλογή ατόμων, εκπαίδευση, οχήματα, φωτογραφικός εξοπλισμός, συστήματα βιντεοσκόπησης, ασύρματοι, ασφαλή κτήρια και κατοικίες, παρατηρητήρια, και πάρα πολλά άλλα, αλλά εάν δε την έχουμε, θα είμαστε μία υπηρεσία ΑΚ δεύτερης κλάσης και δε θα πιάνουμε τις μεγάλες υποθέσεις.
Τέταρτη Εντολή: Μάθε την ιστορία σου
Με αποθαρρύνει έντονα όταν μιλάω σε νέους αξιωματικούς ΑΚ σήμερα και βλέπω ότι ξέρουν ελάχιστα για την ιστορία της Αμερικανικής ΑΚ. Η ΑΚ είναι δύσκολη και επικίνδυνη αρχή. Πολλοί καλοί, καλοκάγαθοι άνθρωποι ΑΚ έχουν κάνει σφάλματα που οδήγησαν σε τραγικά λάθη. Οι αποτυχίες τους σε πολλές περιπτώσεις είναι καλά τεκμηριωμένες, αλλά τα μαθήματα αυτά χάνονται εάν οι αξιωματικοί μας δε διαβάζουν τη βιβλιογραφία της ΑΚ.
Το βρίσκω αδιανόητο ότι οποιοσδήποτε εκτελεί ΑΚ σήμερα μπορεί να εκτελέσει την αποστολή του δίχως εις βάθος γνώση της εποχής του Άνγκλετον. Έχουν διαβάσει οι αξιωματικοί μας Μάνγκολντ; Έχουν διαβάσει τους το Μύθο και τους Άγριους Καθρέπτες; Γνωρίζουν τις υπόθεσεις Λόγκινοβ, Χόνετολ, Επιχείρηση Χάος, Νοσένκο, Πόλαρντ, και Σαντρίν; Είναι εξοικειωμένοι με τον Ασπιλάγα και τη πανωλεθρία του Κουβανού διπλού πράκτορα; Έχουν εξετάσει τα λάθη μας στις υποθέσεις Έιμς και Χάουαρντ; Μένουν ενήμεροι με τα τελευταία βιβλία όπως το Αρχείο Μικτρόκχιν και το Στοιχειωμένο Ξύλο;
Πιστεύω πως είναι ένα απαραίτητο κομμάτι δόμησης κάθε Αμερικανού αξιωματικού ΑΚ, και σίγουρα μία επαγγελματική υποχρέωση, η μελέτη των αποτυχιών ΑΚ του παρελθόντος, η ανάλυση τους, και να εξασφαλίσεις ότι δε θα επαναληφθούν.
Τα πολλά μαθήματα ΑΚ που παρέχονται σήμερα είναι ένα θετικό βήμα, αλλά ποτέ δε θα μπορέσουν να αντικαταστήσουν τη προσωπική δέσμευση των επαγγελματιών ΑΚ να διαβάζουν την ιστορία τους, συνήθως στο προσωπικό τους χρόνο στο σπίτι τους.
Πέμπτη Εντολή: Μην αγνοείς την ανάλυση πληροφοριών
Η ανάλυση πληροφοριών αρκετές φορές είναι το νόθο παιδί της ΑΚ. Σε όλη τη κοινότητα ΑΚ, έχουμε γενικά μεγάλη ανάγκη προσωπικού. Μερικές φορές προσπαθήσαμε να προσλαμβάνουμε κατά τη διάρκεια της εργασίας. Προσπαθήσαμε να το κάνουμε φτηνά.
Γενικά μιλώντας, οι αξιωματικοί υποθέσεων είναι κακοί αναλυτές. Είμαστε άλλο είδος ανθρώπου. Οι αξιωματικοί υποθέσεων είναι ηθοποιοί, αυτοί που κάνουν πράγματα, κινούν τα νήματα. Είμαστε γρήγοροι, ίσως λίγο παρορμητικοί, ίσως λίγο «καουμπόηδες». Το καλύτερο μας είναι να είμαστε μακριά από το γραφείο. Αγαπάμε το δρόμο. Η έρευνα και ανάλυση δεν είναι η ειδικότητα μας, και όποτε δοκιμάσαμε να το κάνουμε, δεν ήμασταν καλοί.
Οι αληθινοί αναλυτές είναι διαφορετικοί. Το αγαπούν. Είναι πιο εγκεφαλικοί, υπομονετικοί, και καθιστικοί. Ανακαλύπτουν πράγματα που εμείς δε μπορούμε. Γράφουν καλύτερα.
Πολλά προγράμματα ΑΚ στο παρελθόν προσπάθησαν να μετατρέψουν αξιωματικούς υποθέσεων σε αναλυτές. Ως αποτέλεσμα, στις Ηνωμένες Πολιτείες, η ανάλυση ΑΚ ιστορικά ήταν το πιο αδύνατο σημείο της επιχείρησης. Οι επαγγελματίες αναλυτές ΑΚ έχουν υποτιμιθεί και δεν αναγνωρίζονται.
Ένα καλό πρόγραμμα ΑΚ προσλαμβάνει και εκπαιδεύει αληθινούς αναλυτές σε μεγάλους αριθμούς. Δε θα μου φαίνονταν υπερβολικό ως γενικός κανόνας σε μία κορυφαία υπηρεσία ΑΚ να υπάρχει ίσος αριθμός αναλυτών και αξιωματικών υποθέσεων. Ελάχιστες από τις υπηρεσίες ΑΚ στις ΗΠΑ έχουν έστω πλησιάσει αυτή την αναλογία.
Πανέμορφα πράγματα συμβαίνουν όταν καλοί αναλυτές σε επαρκείς αριθμούς μελετούν τις αναφορές ΔΠ μας, λίστες ατόμων, υποκλοπές επικοινωνιών, χειρόγραφα κοριών, χάρτες, έγγραφα ταξιδίων, και αναφορές παρακολουθήσεων. Ανακαλύπτουν ίχνη, κάνουν συνδέσεις, και συγκεντρώνουν τις προσπάθειες τους σε πολύ πιο παραγωγικές περιοχές.
Πολλά μέρη της κοινότητας ΑΚ των ΗΠΑ έχουν πάρει το μήνυμα και στελεχώνονται με εκπαιδευμένους αναλυτές στις επιχειρήσεις τους, αλλά άλλες όχι. Σε όλο το φάσμα, έχουμε μεγάλη έλλειψη από καλούς, έμπειρους αναλυτές ΑΚ.
Έκτη Εντολή: Μην είσαι κοινοτικός
Περισσότερο κακό έχει γίνει στην ΑΚ στις ΗΠΑ όλα αυτά τα χρόνια από διυπηρεσιακές διαμάχες και εμπόδια παρά από τους εχθρούς μας. Θυμάμαι όταν η CIA και το FBI ούτε καν που μίλαγαν μεταξύ τους, και οι δύο μαζί αγνοούσαν τις στρατιωτικές υπηρεσίες πληροφοριών. Δεν είναι περίεργο που η ΑΚ ήταν ένα σφαγείο και κάποιοι απίστευτα καταστροφικοί κατάσκοποι έμειναν ακάλυπτοι για τόσο καιρό.
Μερικές φορές στη καριέρα μου, εντόπισα ειρωνεία και ξεκάθαρες λεκτικές επιθέσεις από άλλες υπηρεσίες των ΗΠΑ προς τους αξιωματικούς μου. Αυτή η συμπεριφορά και κυνισμός μόλυνε τους νέους αξιωματικούς και μπήκε στη μέση της συνεργασίας. Αυτά τα σχόλια συχνά είχαν σκοπό να παινεύουν την υποτιθέμενη «ανωτερότητα» μειώνοντας τις ικανότητες άλλων οργανισμών. Έχω αντιμετωπίσει τέτοιες καταστάσεις λέγοντας στους εμπλεκόμενους «σταματήστε αμέσως», και ενθαρρύνω και άλλους ανωτέρους ΑΚ να κάνουν το ίδιο στη κοινότητα μας.
Η ΑΚ είναι πολύ δύσκολη, ακόμα και υπό τις ιδανικές συνθήκες, και ο μόνος τρόπος να το κάνουμε είναι μαζί. Δε πρέπει να επιτρέπουμε στις προσωπικότητες μας, ή τις ζήλιες, ή τις διαμάχες να μπαίνουν στη μέση μίας κοινής αποστολής. Οι συνάδελφοι μας στις αδερφές υπηρεσίες είναι εξίσου αφοσιωμένοι, επαγγελματίες, σκληρά εργαζόμενοι, και πατριώτες όσο και εμείς, και τους αξίζει ο σεβασμός και η συνεργασία. Οι καλύτεροι άνθρωποι που γνώρισα στη καριέρα μου ήταν στην ΑΚ, ανεξαρτήτως του οργανισμού τους. Ας είμαστε πιο συλλογικοί.
Έβδομη Εντολή: Εκπαίδευε τους ανθρώπους σου
Η ΑΚ είναι μία ξεχωριστή αρχή και μία ικανότητα που διδάσκεται. Δε μπορεί αυτομάτως να εγχυθεί μέσα μας όταν αναλάβουμε τη πρώτη μας υπόθεση. Δεν είναι απλά ένα θέμα εφαρμογής λογικής και κοινών πρακτικών σε επιχειρήσεις, αλλά αντίθετα είναι ένας υψηλής εξειδίκευσης τρόπος να βλέπεις και να αναλύεις τα πράγματα. Η ΑΚ πρέπει να διδαχτεί.
Δε μπορώ να θυμηθώ πόσες φορές στη καριέρα μου άκουσα «Όχι, δεν έχουμε ειδικό τομέα ΑΚ. Είμαστε όλοι αξιωματικοί ΑΚ. Κάνουμε μόνοι μας ΑΚ». Αυτό είναι συνταγή για καταστροφή και αποτυχία.
Δεν υπάρχει υποκατάστατο επαγγελματιών αξιωματικών ΑΚ, και μόνο η εξαντλητική, συνεχής, και εξειδικευμένη εκπαίδευση ΑΚ μπορεί να τους παράγει. Τέτοια εκπαίδευση είναι ακριβή, άρα όποτε είναι εφικτό πρέπει να τη κάνουμε για όλη τη κοινότητα προς αποφυγήν επαναλήψεως και για ανώτερη ποιότητα.
Η ΑΚ είναι ένα σύμπλεγμα πολλών αρχών και ικανοτήτων. Μία τυπική επιχείρηση, για παράδειγμα, ίσως να περιλαμβάνει αναλυτές, ειδικούς παρακολουθήσεων, αξιωματικούς υποθέσεων, τεχνικούς ειδικούς, και ειδικούς ΔΠ. Κάθε τομέας απαιτεί το δικό του πρόγραμμα εκπαιδεύσεως. Απαιτείται πολύς χρόνος για να αναπτύξεις ειδικούς ΑΚ, και αυτό σημαίνει συνεχής επένδυση στην εκπαίδευση ΑΚ. Βελτιωνόμαστε, αλλά δεν είμαστε ακόμα εκεί που θα έπρεπε.
Όγδοη Εντολή: Μη σε βάζουν στην άκρη
Υπάρχουν άνθρωποι στο χώρο των πληροφοριών και σε άλλες ομάδες της Κυβέρνησης των ΗΠΑ που δε συμπαθούν τους αξιωματικούς ΑΚ. Οι αξιωματικοί ΑΚ έχουν ανάμεικτες φήμες. Βλέπουμε παντού προβλήματα. Φαντάζουμε υπερβολικοί. Μπαίνουμε στη μέση από επιχειρήσεις. Προκαλούμε πονοκεφάλους. Είμαστε οι πρώτοι που αποκαλέστηκαν ότι «μισούν τους μαύρους».
Οι αξιωματικοί υποθέσεων αντιμετωπίζουν τις επιχειρήσεις τους με καλοπιστία. Οι ανώτεροι διοικητές επιχειρήσεων δε πιστεύουν ότι οι επιχειρήσεις τους δεν είναι ελεγχόμενες ή ότι ο εχθρός έχει διεισδύσει. Υπάρχει η ανθρώπινη τάση και στους αξιωματικούς υποθέσεων και στους ανώτερους διοικητές επιχειρήσεων να αρνούνται έρευνα από εξωγενείς ΑΚ. Πιστεύουν ότι διενεργούν καλή ΑΚ μόνοι τους και δε θέλουν κάποιον να τους αμφισβητήσει ή να τους πει πως να κάνουν τις επιχειρήσεις τους επειδή είναι και καλά ειδικός ΑΚ ενώ δεν εμπλέκεται άμεσα με τις επιχειρήσεις. Έχω δει περισσότερα παραδείγματα από αυτό από όσα μπορώ να θυμηθώ στη καριέρα μου.
Στο ίδιο μοτίβο, οι συμβασιούχοι άμυνας και πληροφοριών όπως και οι γραφειοκράτες ευαίσθητων προγραμμάτων της Κυβέρνησης των ΗΠΑ πολύ συχνά προσπαθούν να μειώσουν τη σπουδαιότητα ων απειλών ΑΚ και αρνούνται τη βοήθεια από επαγγελματίες επέμβασης ΑΚ. Οι αξιωματικοί ΑΚ, κατά τη γνώμη τους, δημιουργούν προβλήματα και αντιδρούν υπερβολικά. Οι «επιτυχίες» πρόληψης προβλημάτων ΑΚ είναι αόρατες και αδύνατο να μετρηθούν, αλλά οι διαρροές όταν συμβαίνει κάτι γεννούν τεράστιες επιπτώσεις. Δεν είναι παράλογο που συχνά αντιμετωπίζονται ως απλά ένα αναγκαίο κακό.
Όταν απαιτείται, μία υπηρεσία ΑΚ πρέπει να επιβάλει τον εαυτό της σε οργανισμούς και ομάδες που έχει κληθεί να προστατέψει. Ένας επαγγελματίας ΑΚ που είναι κλειδωμένος απ’έξω ή καλείται μέσα μόνο όταν είναι βολικό δε μπορεί να κάνει τη δουλειά του.
Η συμβουλή μου σε όλους τους συναδέλφους ΑΚ ήταν πάντα αυτή: «Εάν σε εμποδίζει κάποιος ανώτερος, κουτός, κατά της ΑΚ αξιωματικός, προσπέρασε τον ή μέσω αυτού πήγαινε στην ανώτερη διοίκηση. Και κατέγραψε όλες τις περιπτώσεις άρνησης πρόσβασης, έλλειψης συνεργασίας, ή άλλων εμποδίων στην εκτέλεση της αποστολής ΑΚ σου. Εάν όχι, όταν κάτι πάει στραβά, που είναι πιθανόν σε ένα τέτοιο περιβάλλον, θα είσαι εσύ που θα κατηγορηθείς».
Ενάτη Εντολή: Μη μένεις για μεγάλα διαστήματα
Η ΑΚ είναι ένα επικίνδυνο επάγγελμα. Θα έπρεπε να υπήρχαν προειδοποιητικές ταμπέλες στους τοίχους: «Μία σταθερή δίαιτα με ΑΚ μπορεί να είναι επικίνδυνη για την υγεία σου».
Πιστεύω πως κανένας δε θα πρέπει να κάνει μία συνεχόμενη, χωρίς διαλείμματα καριέρα στην ΑΚ. Όλοι όσοι δουλεύουμε στην ΑΚ το έχουμε δει: έναν παλιό στην ΑΚ που έχει γίνει κάπως στοιχειωμένος. Είναι δύσκολο να βυθίζεσαι κάθε μέρα στο μυστηριώδη και μπερδεμένο κόσμο της ΑΚ χωρίς να γίνεσαι θήραμα και εν τέλει να συμπεριφέρεσαι σαν παρανοϊκός, με διαστρέβλωση, και υπερβολικές αντιδράσεις στο τρόπο σκέψης. Είναι ακριβώς αυτά τα χαρακτηριστικά που οδήγησαν σε μερικές από τις χειρότερες καταστροφές ΑΚ στην ιστορία μας. Ο Άνγκλετον και η κλίκα του δυστυχώς υπέκυψαν, με καταστροφικά αποτελέσματα. Άλλοι στη CIA και άλλοι εκτός το ίδιο επίσης. Ο κίνδυνος είναι πάντα εκεί.
Η σύζυγος μου, που εργάζονταν στη CIA όταν τη γνώρισα, ήταν γνώριμη με αυτή τη φήμη της ΑΚ και τις ιστορίες για όσους δούλευαν εκεί. Όταν ήμουν στο εξωτερικό και έλαβα το σήμα που μου προσέφερε τη θέση του αναπληρωτή του Τεντ Πράις στο νέο Κέντρο Αντικατασκοπείας, το συζήτησα μαζί της εκείνο το απόγευμα στο σπίτι. Η απάντηση της, σκέφτηκα, ήταν ακριβέστατη: «Εντάξει, αλλά μη μείνεις πολύ».
Η λογική και παραγωγική ΑΚ χρειάζεται πολύ καθαρό μυαλό και φρέσκια σκέψη. Πρέπει να υπάρχει συνεχής ροή. Οι αξιωματικοί εκτός ΑΚ πρέπει να έρχονται για λίγο καιρό περιστασιακά. Επίσης πιστεύω ότι είναι απαραίτητο για κάθε καλή ομάδα ΑΚ που τους έχουν ανατεθεί τέτοια καθήκοντα. Πρέπει να περάσουν δύο ή τρία χρόνια με στελέχη ή με ομάδες που έχουν αποστολές προστασίας. Θα επιστρέψουν ανανεωμένοι, εξυπνότεροι, και λιγότερο πιθανό να πέσουν στο κόσμο της επαγγελματικής ΑΚ: το σχολείο της διπλής σκέψης, τη θεωρία της ΗΠΑ-εναντίων-τους, το σύνδρομο του τίποτα δεν είναι αυτό που φαίνεται, ή το δάσος από καθρέπτες.
Δεκάτη Εντολή: Μη τα παρατάς
Η δεκάτη και τελευταία εντολή είναι η πιο σημαντική. Τι θα είχε συμβεί εάν οι κυνηγοί πληροφοριοδοτών Έιμς είχαν παραιτηθεί έπειτα από οκτώ χρόνια και όχι εννιά; Τι θα γίνονταν έαν, βάσει της εμπειρίας μου, είχαμε διακόψει μία συγκεκριμένη επιχείρηση παρακολούθησης έπειτα από πέντε μήνες αντί για έξι; Η ιστορία της ΑΚ είναι γεμάτη με τέτοια παραδείγματα.
Το FBI κάνει φακέλους κατά Αμερικανών σήμερα που εμπλέκονταν σε περιστατικά κατασκοπείας τις δεκαετίες του 1960 και 1970. Το Γραφείο Ξένης Αντικατασκοπείας του Στρατού κάνει το ίδιο. Το όνομα του παιχνιδιού είναι ότι η ΑΚ είναι επιμονή. Οι αξιωματικοί ΑΚ που δεν έχουν υπομονή ας μη κάνουν αίτηση πρόσληψης. Δεν υπάρχει νόμος και όρια στη κατασκοπεία, και δε θα πρέπει να τα δημιουργούμε μόνοι μας με την απραγία μας. Οι προδότες πρέπει να γνωρίζουν ότι ποτέ δε θα είναι ασφαλείς και ποτέ δε θα κοιμούντε ήσυχοι τα βράδια. Επικροτώ τους συναδέλφους μου ΑΚ στο FBI όταν διαβάζω ότι πριν λίγο καιρό συνέλαβαν στη Φλόριντα έναν πρώην Έφεδρο Συνταγματάρχη του Στρατού των ΗΠΑ για κατασκοπεία κατά των ΗΠΑ πάρα πολλά χρόνια πριν. Προφανώς και δε τα παράτησαν.
Εάν κρατήσουμε την έρευνα ΑΚ ζωντανή και συνεχίσουμε, ο επόμενος αποστάτης, η επόμενη διείσδυση, η επόμενη πληροφορία, η επόμενη παρακολούθηση, ή το επόμενο στοιχείο θα ξεκαθαρίσει την υπόθεση.
Εάν θα μπορούσε ποτέ να υπάρξει μία μασκότ για την αντικατασκοπεία στις ΗΠΑ, θα έπρεπε να είναι ένα πίτμπουλ.
Επίλογος
Αυτές είναι η δέκα εντολές αντικατασκοπείας. Άλλοι επαγγελματίες ΑΚ θα έχουν τις δικές τους προτεραιότητες και προτροπές και θα διαφωνούν με τις δικές μου. Έτσι πρέπει να είναι, διότι ως χώρα και ως Κοινότητα Πληροφοριών χρειαζόμαστε έναν έντονο διάλογο για το μέλλον και τη κατεύθυνση της ΑΚ των ΗΠΑ. Δε θα συμφωνούν όλοι με τις λεπτομέρειες, ή ακόμα και τις προτεραιότητες. Αυτό στο οποίο πρέπει να συμφωνήσουμε, ωστόσο, είναι ότι μία ισχυρή ΑΚ πρέπει να είναι εθνική προτεραιότητα. Οι πρόσφατες ειδήσεις από τος Λος Άλαμος, Ουάσινγκτον, και αλλού έχουν υπογραμμίσει ξανά τη συνεχή ανάγκη για επαγρύπνηση στην ΑΚ.
https://defensegr.wordpress.com/2019/07/22/oi-10-entoles-antikataskopeias-ths-cia/
0 Comments
Δημοσίευση σχολίου
Παρακαλώ να γράφετε με Ελληνικούς χαρακτήρες και να είστε κόσμιοι στις εκφράσεις σας. Οποιοδήποτε άλλο σχόλιο με γκρικλις και ξένη γλώσσα θα διαγράφετε. Ευχαριστώ!